'Die zuster heb ik buiten de deur gezet'

Zo’n dertig jaar geleden heb ik mijn opleiding gedaan als verzorgende op het Middelbaar Dienstverlenend Gezondheidsonderwijs. Wat is er veel veranderd in de afgelopen decennia.

We leerden vooral over ziektebeelden, anatomie en fysiologie, verpleegtechnisch handelen etc. Er was een klein gedeelte bij qua psychologie, maar dan in z’n algemeenheid, omgangskunde en maatschappijleer.

Ik kan me echter nauwelijks iets herinneren over lessen m.b.t. ouderenzorg en dementie. Ik heb het idee dat dit onderdeel in die tijd nauwelijks een rol speelde.

Ik ben blij met de aandacht die dementie en gedrag nu krijgt. De focus ligt nu juist veel meer op omgaan met onbegrepen gedrag, wat we tegenwoordig signaalgedrag noemen. Is iemand vaak boos en gefrustreerd of geïrriteerd, dan kijken we nu veel meer naar: wanneer werd deze persoon zo boos, komt dit vaker voor en hoe vaak dan? Is er een patroon te zien? Hoe is er op gereageerd en had dat effect? Was het erg druk in de huiskamer (overprikkeling) of was het juist erg stil en was er te lang te weinig reuring op de groep (onderprikkeling)?

We leren ook veel meer naar ons zelf kijken tegenwoordig. Bij de zogenaamde PDL trainingen (Passi(e voor)viteitDagelijksLeven) worden we ons bewust gemaakt van het effect van ons eigen gedrag. Goed op je eigen handelen en mindset letten wordt er gezegd. En zorg dat je rustig over komt op de bewoners.

Ik spreek een collega. Ze vertelde dat ze een keer heel druk was in haar hoofd toen ze moest gaan werken. Ze had van alles gedaan die dag, en alles ternauwernood afgekregen wat ze op haar lijstje had staan.

Ze racet naar het werk, hijgend komt ze daar aan, gooit haar jas uit en ‘vliegt’ de woonkamer in waar Annie zit die ze haastig gedag zegt. En terwijl ze dit doet bedenkt ze ineens: ‘Ho effe, zo gaat dat niet. Even terug…’.

Ze gaat de deur weer uit, ademt een paar keer heel diep in en uit en loopt rustig terug naar de woonkamer. ‘Tjonge’, zegt Annie, ‘er was hier zojuist een zuster, die was me daar een partij gehaast! Niet leuk meer. Wat ben ik blij dat ik jóu zie!’

‘Dankjewel’, zegt m’n collega, ‘ja, die drukke zuster van zojuist heb ik linea recta buiten de deur gezet. Die hoort hier niet. Daar krijgen we alleen maar problemen van!’

De flow waarmee iemand binnenkomt heeft zoveel impact.

Adem in! Adem uit!